Thứ Năm, 19 tháng 7, 2018

ĐÀ LẠT TRONG TÔI


Nhắc đến Đà Lạt
đám bạn tôi
thằng mắt lim dim
thả hồn về quê cũ
thằng nhớ mái trường xưa
một thời hiên ngang dưới bóng quân kỳ


Thằng khác
nhớ những chiều se lạnh
ngồi nhìn
giọt đen buồn sóng sánh
trong Cà Phê Tùng

Có đứa nhớ sáng chủ nhật tươi hồng
cùng người yêu dạo bước
trên Sân Cù cỏ mướt
một màu xanh

Đà Lạt trong tôi là ngôi nhà xinh
trên triền dốc
xa xa
Viện Đại Học
thấp thoáng trong sương mờ

Dã Quỳ trải thảm vàng
bâng khuâng chiều nắng nhạt
lữ khách thẫn thờ
mơ mộng 
ngắm Xuân Hương

Ôi! Ngôi nhà thân thương
có người
ngồi bên khung cửa sổ
như hoàng hôn lặng lẽ
thả hồn vào mộng vào mơ
cùng tôi
chung dệt mối tình thơ

Phạm Đức Nhì

BÀI THƠ KHÔNG TỰA




Bài thơ viết cuối năm 1996, có tựa đàng hoàng, nhưng vì lúc ấy mới tập tành computer nên khi copy rồi paste vào mail, cái tựa không hiểu sao biến mất.
Mấy người bạn FW bài thơ đi khắp nơi và được mọi người ưa thích. Nhận thấy khi đọc đến cuối bài ai cũng có thể đặt tựa cho bài thơ rất chính xác nên hôm nay, kỷ niệm bài thơ được 19 tuổi, xin gởi bài thơ (cũng vẫn không có tựa) đến bạn đọc để cùng sống lại một giai đoạn lịch sử "không thể nào quên" của dân tộc.
Phạm Đức Nhì


BÀI THƠ KHÔNG TỰA           

Tự do như muối
hạnh phúc như đường
khi  còn đang ăn đủ miếng ngọt miếng ngon
khó thấy được giá trị của hạt đường hạt muối

Tôi sống ở miền nam
nhìn dòng đời trôi nổi
nở lại tàn
bao nhiêu mùa hoa
hai nền Cộng Hòa
một cuộc chiến tranh dài đẫm máu

Tôi đã dốc lòng chiến đấu
bảo vệ tự do
dưới lá cờ
nền vàng ba sọc đỏ

Tiếc thay trong đội ngũ
chúng tôi có hơi ít những Ngô Quang Trưởng , Nguyễn Khoa Nam
mà lại khá nhiều Nguyễn Vĩnh Nghi, Nguyễn Văn Toàn
nên lính mất niềm tin
dân chán nản
những kẻ có lòng
lắc đầu ngao ngán

Rồi nước Mỹ đồng minh
xưa là bạn
nay trở mặt lọc lừa
quên lời hứa năm xưa
bỏ mặc “tiền đồn của thế giới tự do”
thất thủ

Kẻ thù đưa tôi lưu đày biệt xứ
rồi khua chiêng gióng trống ăn mừng

Đám trí thức, sinh viên, học sinh
xưa trốn vô bưng
mơ một thiên đường trên trái đất
nay ngồi trên khán đài nghếch mặt
“Thiên đường đang ở trong tầm tay”

Má Hai
xưa đào hầm nuôi cán bộ
nay hớn hở
“Tụi nó dzià mình chắc có tương lai”

Bà Tám
con chết trận Đồng Xoài
hí hửng lãnh bằng
Gia Đình Liệt Sĩ

Những nhà soạn nhạc, nhà văn, nhà thơ,
xưa chống  “cuộc chiến tranh phi lý”
(đâm sau lưng người lính Cộng Hòa)
nay chìa bút ra
xin viết bài ngợi ca chế độ mới

Đám thanh niên
xưa trốn chui trốn nhủi
ở hậu phương
xanh mặt
khi nghe nhắc tới chiến trường
nay tự nhận
đã yêu thầm cách mạng

Những người dân bình thường
xưa gặp lính
 khi ghét khi thương
lúc buồn ngồi chửi đổng
“Tao chửi cả thằng Tổng Thống
xá gì lính tráng tụi bay”
nay cũng ngập ngừng vỗ tay
nhưng mắt nhìn quanh lấm lét
họ chưa có câu trả lời dứt khoát
muốn đợi một thời gian

Sau vài năm
cuộc hôn nhân qua tuần trăng mật
đã đầy nước mắt
và những tiếng nấc nghẹn ngào

Đám trí thức vô bưng năm nào
tức giận thấy mình bị bội phản
buông lời phản kháng
kẻ vô khám Chí Hòa
người bị quản thúc tại gia
đuổi gà cho vợ
thiên đường ước mơ sụp đổ

Má Hai
đã quen dần với bo bo, với sắn với khoai
như người dân miền bắc
những cán bộ
xưa má nuôi trong hầm bí mật
đã ra lệnh bắt má mấy lần
má làm không đủ ăn
lấy lúa đâu đóng thuế

Bà Tám
ôm tấm bằng Gia Đình Liệt Sĩ
bụng đói meo
làng trên xóm dưới ai cũng nghèo
tình người hiếm hơn hồi đó
bà ra mộ con ngồi nhổ cỏ
khóc thầm

Những văn nhân
một thời phản chiến
biện minh “ngộ biến tòng quyền”
cố o ép trái tim
“cho giống môn đồ của Lê-Nin, Kác-Mác”

Nhưng với văn thơ, với nhạc
quen phóng túng tự do
sao chịu nổi gông xiềng
lại tiếc những ngày
trời rộng thênh thang
múa bút

Đám thanh niên hèn, khoác lác
tưởng được chế độ mới tin dùng
bị đi lao động quốc phòng
thanh niên xung phong
làm việc không công
nơi rừng sâu nước độc
cháy da vàng mắt
đói lòng

Những người dân
xưa chửi vung chửi vít
nay im thin thít
chẳng dám hé môi
một số kẻ lỡ lời
bị đi “ tù không án “

Khi cán bộ xưng tụng bác Hồ
ca ngợi Đảng
họ cao giọng hoan hô
vỗ tay thật to
nhưng bụng thầm ao ước
được sống lại những ngày xưa cũ

Sau ba mươi tháng tư
đớn đau tủi hổ
là gia đình người lính Cộng Hòa
kể bị cướp nhà
người bị cướp đất
con bị đuổi học
vợ mất sở làm
chồng đi tù biệt tăm
đi họp
cán bộ mỉa mai nhiếc móc
ra đường
bị lườm dọc nguýt ngang

Đến khi ruộng vô tập đoàn
gạo vải sữa đường
bán theo tiêu chuẩn
nhà máy công ty hãng xưởng
trở thành quốc doanh
công an khu vực
đầy quyền hành
thực thi chính sách nhân hộ khẩu
người dân chịu đời không thấu
mà chẳng dám than vãn kêu ca

Bấy giờ gia đình người lính Cộng Hòa
mới nhận được những tia nhìn thiện cảm
nghĩ đến con, đến chồng, đến cha
trong nhà tù cộng sản
họ hãnh diện ngẩng đầu

Hôm nay giữa trời cao
được thấy lá cờ vàng ba sọc đỏ
phất phới bay trong gió
tôi muốn khóc thật to
tôi muốn hét lên
“Đây hạnh phúc ! Đây tự do!”
mà thuở nào
tôi đã buông tay đánh mất
để phải chôn tháng năm tươi đẹp nhất
của cuộc đời
trong các trại tù
rải rác khắp nơi
trên đất nước

Họ hàng tôi, đồng bào tôi
những ai không đi được
mấy chục năm trường
gánh chịu đau thương
uất hận tủi hờn
nhìn quê hương tan nát

Mẹ Việt Nam ơi ! Những đứa con lưu lạc
đã nhận rõ lỗi lầm
đang đấu tranh âm thầm
cho một ngày quang phục

Sẽ còn nhiều khó nhọc
để dành lại giang san
từ tay bọn cộng sản tham tàn
nhưng kìa ! Phất phới bay trong gió
vẫn như ngày nào
lá cờ vàng ba sọc đỏ
mà sao hôm nay
chính nghĩa sáng ngời
chẳng cần một lời
luận bàn lý giải

Tôi đứng lặng nhìn, lòng khoan khoái
lá cờ vẫn còn đây
thì quê hương ơi ! Sẽ có một ngày!

Viết tại San Leon sau khi dự lễ dựng kỳ đài tại Houston 1996

Phạm Đức Nhì

The just Cause Flag

Freedom is like salt

Happiness is like sugar

When you have big meals with good food

It’s difficult to understand the value of a grain of salt, of sugar



I live in South Viet Nam

Looking at the flow of life

Blooming and withering

How many seasons

Two Republics

A long and bloody war

I put my best in the fight

To protect freedom

Under the flag

Yellow background and three red stripes





Unfortunately in our ranks

There were so few Ngo Quang Truong, Nguyen Khoa Nam

But too many Nguyen VinhNghi, Nguyen Van Toan

To make our troops lose their faith

Our people become discouraged

People with a kind heart

Just shake their head in frustration

Then the U.S., our former ally

Now changes its stand

Forgetting its previous promises

Leaving the “advance outpost of the free world”

To its loss

The enemy put me in exile

While they shout from the housetops in celebration

The scholars, students

Who fled in the jungles in the past

Dreaming of paradise on earth

Now sit on the stage looking up

“Paradise is within reach”

Mother Hai

In the past dug secret undergrounds to feed the cadre

Now is joyous

“They are here now, I’ll have a good future”

Mrs. Tam having her son killed during the battle of Dong Xoai

Rejoices when receiving the certificate “Mother of the war hero”



The composer, the writer, the poet

During the war fought against the “unreasonable war”

(bybackstabbing the Republic of Viet Nam soldiers)

Now hold out their pens

Begging to write praising the new regime

The group of youngsters deep hiding in the past

At the rear

Turning pale face when talking about the battlefield

Now admit to “having loved in secret the revolution

Even from before dawn”



The common people

When meeting with the soldiers either like or don’t like

Sometimes curse

“I curse even the President

Not talking about you, simple soldiers”

Now clap their hands hesitantly

But their eyes do not look straight

They have not yet the definite answer

They prefer to wait a little more



After a few years

The honeymoon is over

Now full of tears

And choked with sobs

The scholars running into the jungle those years past

Become angry saying they are betrayed

Put out their protest

Some are put in the detention camp Chi Hoa

Others are in house arrest

Become good for nothing husbands

The dreamt paradise falling down



Mother Hai, now familiar with sorghum, tapioca and sweet potato

Like the people of the North

The cadre she fed them in the secret underground

Have given orders to arrest her several times

But she can’t make both ends meet

How can she have rice to pay the taxes



Mrs. Tam holding the certificate “Mother of the war hero”

With an empty stomach

From one place to the other everyone is so poor

The human feeling is rarer than before

She goes out to her son’s grave to root out the weeds

And cries in silence



The literature figures

Once anti-war

Justify “bow to circumstances”

Try to squeeze their heart

To look like the Lenin, Karl Marx disciples

But with the poems, the musical lyrics

Familiar with the free and unruly style

How can they bear the shackles

And regret the time with open skies

When they could write at will



The vile and boastful youngsters

Are accepted by the new regime

And they toil for the national defense

Or become the assault youth

Working without compensation in the deep jungles

With burned skin

And starvation



The common people

Once cursing at will

Now stay quiet as mice

They dare not open their mouth

Some who slip a word

Get “imprisoned without sentence”

When the cadre praise “uncle Ho”, the Party

They raise their voice in their cheers

Applaud loudly

But inside they wish to relive the ancient time



After April 30th, sorrowful and shameful

Are the families of the Republic of Viet Nam service-men

One gets his house taken

Another one gets his land seized

Their children get kicked out of school

Their wives lose their jobs

They, themselves, get imprisoned without trace

At the meetings, the cadre mock them ironically

In the streets they are side-long glanced at



When all the rice fields join the collectivity

Rice, sugar, fabric, milk are sold according to the criterion

Factories, companies, manufactures

Get nationalized

The local police full of authorities

Realize the policy of household registration

The common people are beyond endurance

And yet they dare not lament or complaint

Then only do the families of the Republic of Viet Nam soldiers

Get the sympathetic look

They think of their sons, their husbands, their fathers

In the communist detention camps

They feel proud and raise their heads high





Today, in the open sky

I can see the yellow flag with three red stripes

Fluttering in the wind

I want to cry aloud

I want to shout

“This is happiness! This is freedom!”

That once had disappeared from my hands

And I had to bury my most beautiful years

Of my life

In detention camps scattered all over

The country

My relatives, my people

Those who could not escape

For several tens of years

Have to bear the sorrows

Resentment and disgrace

When the country gets destroyed

Mother Viet Nam! Your children in exile

Have recognized their mistakes

And, in secret, fight

To restore you one day





There will be more difficulties

To re-conquer the fatherland

From the hands of the covetous and wicked communists

But look! Fluttering in the wind

Like the previous days

The yellow flag with three red stripes

Today shows the bright right cause





No need for words

Talking over or interpretation

I stand still, my heart elated

Our flag is still there

Oh! Fatherland! There will be someday!



Pham DucNhi

San Leon

After the ceremony of raising the flag tribune in Houston 1996

 






















HAI LỐI RẼ


Trên đồi Golgotha (1)
trước khi chết
một tội nhân gian ác
bị đóng đinh trên thánh giá bên cạnh ngài
lên tiếng kêu cầu:
“Ông Giê-Su ơi!
Khi vào nước trời
xin hãy nhớ đến tôi.” (2)

Và ngài trả lời:
“Này, ta bảo thật cùng anh
hôm nay
anh sẽ được ở cùng ta trên thiên đàng.” (3)

Một tội nhân khác
giết người hàng loạt
bị tuyên án tử hình
sắp đến giờ án thi hành
linh mục vào phòng giam phủ dụ
“Nếu chấp nhận tin Chúa
ta sẽ xin ngài
tha thứ tội lỗi của con dưới trần gian
linh hồn con sẽ lên thiên đàng
đời đời hưởng Nhan Thánh Chúa”

Ôi, Thiên Chúa lòng lành vô cùng!
Chỉ cần chấp nhận, tin ngài
(dù chỉ vài phút trước khi từ giã cõi đời)
ngay cả những kẻ tàn độc nhất
phạm tội ác ghê gớm nhất
trái tim ngài vẫn rộng mở
để tha thứ
cánh cửa thiên đàng vẫn rộng mở
đón họ lên
hưởng phước đời đời

Tôi hỏi một vị sư già
“Thầy nghĩ sao về tấm lòng đại lượng của Thiên Chúa?”
“Tình thương ấy bao la quá”
Vị sư trả lời
“Đức Phật không làm được như thế
ngài dậy đệ tử
nên có tâm từ bi
không giận
không khinh ghét chúng sanh
không hại
dù kẻ lành người dữ
nhưng ngài cũng như ta
không có quyền tha thứ 
không có quyền mở cửa thiên đàng

Nếu có căn cơ, có duyên tu học
chúng sanh sẽ được cảm hóa, được chỉ đường
gieo nhân hiền để khỏi ăn quả ác
chuyện lục đạo luân hồi (4)
hay thênh thang giải thoát
quy luật
sẽ tự nó vận hành”

Tôi đứng ở ngã ba đường
phân vân trước hai lối rẽ


Chú thích:


1/ Còn gọi là Đồi Sọ (Skull Hill) nơi Chúa Giê-Su bị đóng đinh

2/ Luke 23: 42

3/ Luke 23: 42

4/ Địa ngục, ngạ quỷ, súc sanh, Atula, người, cõi trời (chư thiên)


TÔI RẤT SỢ RỒI SẼ MỘT NGÀY


Tôi rất sợ 
rồi sẽ một ngày 
hình Mao Trạch Đông rất to 
đóng khung thật đẹp 
treo ở nơi trang trọng nhất trong nhà  

Những lá cờ 
nền đỏ, 5 ngôi sao vàng 
một lớn, bốn nhỏ 
phần phật tung bay khắp phố 

Những con đường 
Trần Hưng Đạo, Nguyễn Huệ, Lê Lợi, Trưng Vương 
gợi những trang sử hào hùng, bất khuất 
thay bằng những cái tên Tàu lạ hoắc. 

Tôi rất sợ 
rồi sẽ một ngày 
cầm trong tay thẻ Chứng Minh Nhân Dân 
tên của mình được phiên âm 
đọc lên như người nói ngọng 

Những đứa trẻ Việt Nam đến trường 
xì xồ tiếng Quảng Đông, Quan Thoại 
đọc Ngũ Kinh, Tứ Thư 
Truyện Kiều của Nguyễn Du 
vứt vào sọt rác 

Và tôi cũng rất sợ 
rồi sẽ một ngày
trên bản đồ thế giới 
mảnh đất hình chữ S 
với cái tên Việt Nam thân thiết 
thành Khu Tự Trị Ngoại Biên  
không còn nằm trong Liên Hiệp Quốc 
vì đã mất tư cách thành viên 

Hỡi toàn thể dân tộc Việt Nam 
đất nước đang thậm chí nguy nan
nếu cứ “lửng lơ con cá vàng” 
cái ngày đáng sợ ấy … 
sẽ đến.
 Tháng 11 năm 2015 
Phạm Đức Nhì