BÀI THƠ KHÔNG TỰA

Bài thơ viết cuối năm 1996, có tựa đàng hoàng, nhưng vì lúc ấy mới tập tành computer nên khi copy rồi paste vào mail, cái tựa không hiểu sao biến mất.

Mấy người bạn FW bài thơ đi khắp nơi và được mọi người ưa thích. Nhận thấy khi đọc đến cuối bài ai cũng có thể đặt tựa cho bài thơ rất chính xác nên hôm nay, kỷ niệm bài thơ được 19 tuổi, xin gởi bài thơ (cũng vẫn không có tựa) đến bạn đọc để cùng sống lại một giai đoạn lịch sử "không thể nào quên" của dân tộc.

Phạm Đức Nhì

BÀI THƠ KHÔNG TỰA           

Tự do như muối

hạnh phúc như đường

khi  còn đang ăn đủ miếng ngọt miếng ngon

khó thấy được giá trị của hạt đường hạt muối

Tôi sống ở miền nam

nhìn dòng đời trôi nổi

nở lại tàn

bao nhiêu mùa hoa

hai nền Cộng Hòa

một cuộc chiến tranh dài đẫm máu

Tôi đã dốc lòng chiến đấu

bảo vệ tự do

dưới lá cờ

nền vàng ba sọc đỏ

Tiếc thay trong đội ngũ

chúng tôi có hơi ít những Ngô Quang Trưởng , Nguyễn Khoa Nam

mà lại khá nhiều Nguyễn Vĩnh Nghi, Nguyễn Văn Toàn

nên lính mất niềm tin

dân chán nản

những kẻ có lòng

lắc đầu ngao ngán

Rồi nước Mỹ đồng minh

xưa là bạn

nay trở mặt lọc lừa

quên lời hứa năm xưa

bỏ mặc “tiền đồn của thế giới tự do”

thất thủ

Kẻ thù đưa tôi lưu đày biệt xứ

rồi khua chiêng gióng trống ăn mừng

Đám trí thức, sinh viên, học sinh

xưa trốn vô bưng

mơ một thiên đường trên trái đất

nay ngồi trên khán đài nghếch mặt

“Thiên đường đang ở trong tầm tay”

Má Hai

xưa đào hầm nuôi cán bộ

nay hớn hở

“Tụi nó dzià mình chắc có tương lai”

Bà Tám

con chết trận Đồng Xoài

hí hửng lãnh bằng

Gia Đình Liệt Sĩ

Những nhà soạn nhạc, nhà văn, nhà thơ,

xưa chống  “cuộc chiến tranh phi lý”

(đâm sau lưng người lính Cộng Hòa)

nay chìa bút ra

xin viết bài ngợi ca chế độ mới

Đám thanh niên

xưa trốn chui trốn nhủi

ở hậu phương

xanh mặt

khi nghe nhắc tới chiến trường

nay tự nhận

đã yêu thầm cách mạng

Những người dân bình thường

xưa gặp lính

 khi ghét khi thương

lúc buồn ngồi chửi đổng

“Tao chửi cả thằng Tổng Thống

xá gì lính tráng tụi bay”

nay cũng ngập ngừng vỗ tay

nhưng mắt nhìn quanh lấm lét

họ chưa có câu trả lời dứt khoát

muốn đợi một thời gian

Sau vài năm

cuộc hôn nhân qua tuần trăng mật

đã đầy nước mắt

và những tiếng nấc nghẹn ngào

Đám trí thức vô bưng năm nào

tức giận thấy mình bị bội phản

buông lời phản kháng

kẻ vô khám Chí Hòa

người bị quản thúc tại gia

đuổi gà cho vợ

thiên đường ước mơ sụp đổ

Má Hai

đã quen dần với bo bo, với sắn với khoai

như người dân miền bắc

những cán bộ

xưa má nuôi trong hầm bí mật

đã ra lệnh bắt má mấy lần

má làm không đủ ăn

lấy lúa đâu đóng thuế

Bà Tám

ôm tấm bằng Gia Đình Liệt Sĩ

bụng đói meo

làng trên xóm dưới ai cũng nghèo

tình người hiếm hơn hồi đó

bà ra mộ con ngồi nhổ cỏ

khóc thầm

Những văn nhân

một thời phản chiến

biện minh “ngộ biến tòng quyền”

cố o ép trái tim

“cho giống môn đồ của Lê-Nin, Kác-Mác”

Nhưng với văn thơ, với nhạc

quen phóng túng tự do

sao chịu nổi gông xiềng

lại tiếc những ngày

trời rộng thênh thang

múa bút

Đám thanh niên hèn, khoác lác

tưởng được chế độ mới tin dùng

bị đi lao động quốc phòng

thanh niên xung phong

làm việc không công

nơi rừng sâu nước độc

cháy da vàng mắt

đói lòng

Những người dân

xưa chửi vung chửi vít

nay im thin thít

chẳng dám hé môi

một số kẻ lỡ lời

bị đi “ tù không án “

Khi cán bộ xưng tụng bác Hồ

ca ngợi Đảng

họ cao giọng hoan hô

vỗ tay thật to

nhưng bụng thầm ao ước

được sống lại những ngày xưa cũ

Sau ba mươi tháng tư

đớn đau tủi hổ

là gia đình người lính Cộng Hòa

kể bị cướp nhà

người bị cướp đất

con bị đuổi học

vợ mất sở làm

chồng đi tù biệt tăm

đi họp

cán bộ mỉa mai nhiếc móc

ra đường

bị lườm dọc nguýt ngang

Đến khi ruộng vô tập đoàn

gạo vải sữa đường

bán theo tiêu chuẩn

nhà máy công ty hãng xưởng

trở thành quốc doanh

công an khu vực

đầy quyền hành

thực thi chính sách nhân hộ khẩu

người dân chịu đời không thấu

mà chẳng dám than vãn kêu ca

Bấy giờ gia đình người lính Cộng Hòa

mới nhận được những tia nhìn thiện cảm

nghĩ đến con, đến chồng, đến cha

trong nhà tù cộng sản

họ hãnh diện ngẩng đầu

Hôm nay giữa trời cao

được thấy lá cờ vàng ba sọc đỏ

phất phới bay trong gió

tôi muốn khóc thật to

tôi muốn hét lên

“Đây hạnh phúc ! Đây tự do!”

mà thuở nào

tôi đã buông tay đánh mất

để phải chôn tháng năm tươi đẹp nhất

của cuộc đời

trong các trại tù

rải rác khắp nơi

trên đất nước

Họ hàng tôi, đồng bào tôi

những ai không đi được

mấy chục năm trường

gánh chịu đau thương

uất hận tủi hờn

nhìn quê hương tan nát

Mẹ Việt Nam ơi ! Những đứa con lưu lạc

đã nhận rõ lỗi lầm

đang đấu tranh âm thầm

cho một ngày quang phục

Sẽ còn nhiều khó nhọc

để dành lại giang san

từ tay bọn cộng sản tham tàn

nhưng kìa ! Phất phới bay trong gió

vẫn như ngày nào

lá cờ vàng ba sọc đỏ

mà sao hôm nay

chính nghĩa sáng ngời

chẳng cần một lời

luận bàn lý giải

Tôi đứng lặng nhìn, lòng khoan khoái

lá cờ vẫn còn đây

thì quê hương ơi ! Sẽ có một ngày!

Viết tại San Leon sau khi dự lễ dựng kỳ đài tại Houston 1996

Phạm Đức Nhì

nhidpham@gmail.com 

The just Cause Flag

Freedom is like salt

Happiness is like sugar

When you have big meals with good food

It’s difficult to understand the value of a grain of salt, of sugar



I live in South Viet Nam

Looking at the flow of life

Blooming and withering

How many seasons

Two Republics

A long and bloody war

I put my best in the fight

To protect freedom

Under the flag

Yellow background and three red stripes





Unfortunately in our ranks

There were so few Ngo Quang Truong, Nguyen Khoa Nam

But too many Nguyen VinhNghi, Nguyen Van Toan

To make our troops lose their faith

Our people become discouraged

People with a kind heart

Just shake their head in frustration

Then the U.S., our former ally

Now changes its stand

Forgetting its previous promises

Leaving the “advance outpost of the free world”

To its loss

The enemy put me in exile

While they shout from the housetops in celebration

The scholars, students

Who fled in the jungles in the past

Dreaming of paradise on earth

Now sit on the stage looking up

“Paradise is within reach”

Mother Hai

In the past dug secret undergrounds to feed the cadre

Now is joyous

“They are here now, I’ll have a good future”

Mrs. Tam having her son killed during the battle of Dong Xoai

Rejoices when receiving the certificate “Mother of the war hero”



The composer, the writer, the poet

During the war fought against the “unreasonable war”

(bybackstabbing the Republic of Viet Nam soldiers)

Now hold out their pens

Begging to write praising the new regime

The group of youngsters deep hiding in the past

At the rear

Turning pale face when talking about the battlefield

Now admit to “having loved in secret the revolution

Even from before dawn”



The common people

When meeting with the soldiers either like or don’t like

Sometimes curse

“I curse even the President

Not talking about you, simple soldiers”

Now clap their hands hesitantly

But their eyes do not look straight

They have not yet the definite answer

They prefer to wait a little more



After a few years

The honeymoon is over

Now full of tears

And choked with sobs

The scholars running into the jungle those years past

Become angry saying they are betrayed

Put out their protest

Some are put in the detention camp Chi Hoa

Others are in house arrest

Become good for nothing husbands

The dreamt paradise falling down



Mother Hai, now familiar with sorghum, tapioca and sweet potato

Like the people of the North

The cadre she fed them in the secret underground

Have given orders to arrest her several times

But she can’t make both ends meet

How can she have rice to pay the taxes



Mrs. Tam holding the certificate “Mother of the war hero”

With an empty stomach

From one place to the other everyone is so poor

The human feeling is rarer than before

She goes out to her son’s grave to root out the weeds

And cries in silence



The literature figures

Once anti-war

Justify “bow to circumstances”

Try to squeeze their heart

To look like the Lenin, Karl Marx disciples

But with the poems, the musical lyrics

Familiar with the free and unruly style

How can they bear the shackles

And regret the time with open skies

When they could write at will



The vile and boastful youngsters

Are accepted by the new regime

And they toil for the national defense

Or become the assault youth

Working without compensation in the deep jungles

With burned skin

And starvation



The common people

Once cursing at will

Now stay quiet as mice

They dare not open their mouth

Some who slip a word

Get “imprisoned without sentence”

When the cadre praise “uncle Ho”, the Party

They raise their voice in their cheers

Applaud loudly

But inside they wish to relive the ancient time



After April 30th, sorrowful and shameful

Are the families of the Republic of Viet Nam service-men

One gets his house taken

Another one gets his land seized

Their children get kicked out of school

Their wives lose their jobs

They, themselves, get imprisoned without trace

At the meetings, the cadre mock them ironically

In the streets they are side-long glanced at



When all the rice fields join the collectivity

Rice, sugar, fabric, milk are sold according to the criterion

Factories, companies, manufactures

Get nationalized

The local police full of authorities

Realize the policy of household registration

The common people are beyond endurance

And yet they dare not lament or complaint

Then only do the families of the Republic of Viet Nam soldiers

Get the sympathetic look

They think of their sons, their husbands, their fathers

In the communist detention camps

They feel proud and raise their heads high





Today, in the open sky

I can see the yellow flag with three red stripes

Fluttering in the wind

I want to cry aloud

I want to shout

“This is happiness! This is freedom!”

That once had disappeared from my hands

And I had to bury my most beautiful years

Of my life

In detention camps scattered all over

The country

My relatives, my people

Those who could not escape

For several tens of years

Have to bear the sorrows

Resentment and disgrace

When the country gets destroyed

Mother Viet Nam! Your children in exile

Have recognized their mistakes

And, in secret, fight

To restore you one day





There will be more difficulties

To re-conquer the fatherland

From the hands of the covetous and wicked communists

But look! Fluttering in the wind

Like the previous days

The yellow flag with three red stripes

Today shows the bright right cause





No need for words

Talking over or interpretation

I stand still, my heart elated

Our flag is still there

Oh! Fatherland! There will be someday!



Pham DucNhi

San Leon

After the ceremony of raising the flag tribune in Houston 1996